Εδώ και έξι χρόνια από το 2015 έχω δεθεί φιλικά με τον σοφό Ψαριανό γέροντα Δημήτρη Γ Ανδριάνα και μιλάμε συχνά πυκνά τηλεφωνικώς πάνω από δύο φορές την εβδομάδα και ανταλλάσσουμε απόψεις σχολιάζοντας την επικαιρότητα αλλά αναφερόμαστε σε ιστορικά γεγονότα που έχουν συμβεί και έχουν σημαδέψει την Ελλάδα μας, αλλά και τις ιδιαίτερες πατρίδες μας τα Ψαρά και την Χίο άλλωστε είμαστε ένας νομός!
Ο μαστρο-Δημήτρης Ανδριάνας για πολλά χρόνια ήταν Αρχιμηχανικός στην εταιρεία του Σταύρου Νιάρχου διαμένει τον χειμώνα στον Πειραιά και το καλοκαίρι στην αγαπημένη του πατρίδα τα Ψαρά με τα οποία είναι παθιασμένος και έχει αφιερώσει το είναι του υλικά και πνευματικά με τεράστια προσφορά στον πολιτισμό με την συγγραφή πάνω από 35 τόμους βιβλία και περιοδικά καθώς και πάνω από 5.000 δημοσιεύματα!
Η προσφορά του στην κοινωνία των Ψαριανών τεράστια…ακόμη και το νερό πού πίνουν νομίζω ότι είναι μέσα από το δικό του κτήμα!
Γράφω στον τίτλο ” Ιστορική σημασία και διαδρομή της Δόξας των Ψαρών “
Δεν είναι τυχαίο ότι…όλοι οι Έλληνες που γνωρίζουν από ιστορία ξέρουν ότι ο Νικόλαος Γύζης εμπνευσμένος από τον Διονύσιο Σολωμό με το: ” Στών Ψαρών την Ολόμαυρη Ράχη Περπατώντας η Δόξα μονάχη Μελετά τα λαμπρά παλικάρια Και στην κόμη στεφάνι φορεί Γεναμένο από λίγα χορτάρια Που ‘χαν μείνει στην έρημη γη ” ζωγράφισε το 1897 την Δόξα ως μεγαλοπρεπή φτερωτή ώς Νίκη ή ώς Αρχάγγελο να πατά το πόδι της στην λεηλατημένη και κατακαμένη γη των Ψαρών!Ιστορικά γεγονότα καταδεικνύουν ότι υπάρχουν δύο ίδιοι πίνακες από το πινέλο του Νικολάου Γύζη.
Όταν εκτέθηκε η ” Δόξα των Ψαρών” στο Ζάππειο η υποδοχή του Ελληνικού κοινού υπήρξε καλή και ενθουσιασμός, μέχρι που ένας κριτικός με καυστικά λόγια κακόχαρακτήρισε το έργο επειδή δεν κατάλαβε το πνεύμα του Γύζη και κατηγόρησε την δημιουργία του ως φαντασιόπληκτη και εκτός πνεύματος της εποχής εκείνης..και χαρακτήρισε” ως γέννημα παράτολμης υψιπέτιδος φαντασίας ” και επηρέασε ένα μεγάλο μέρος του Αθηναϊκού κοινού… δεν θα αναφερθώ σ’ αυτόν τον δημοσιογράφο με το ψευδώνυμο ” Ριπ ” .
Από τούς δύο πίνακες ο ένας ανήκε στην τέως βασιλική οικογένεια στα ανάκτορα και ο δεύτερος λίγο μικρότερος ανήκε στη συλλογή Παπαστράτου και πρόσφατα δωρήθηκε στην προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας!
Μετά το 1967 ο πίνακας των ανακτόρων κοσμούσε την Εθνική Πινακοθήκη και όπως λέει ο σοφός γέροντας Δημήτρης Ανδριάνας κάθε χρόνο πήγαινε στην επέτειο του ολοκαυτώματος και τον καμάρωνε με τα πατριωτικά αισθήματα και συναισθήματα που τον διακατέχει η καρδιά και η ψυχή του Ψαριανού νοσταλγού πατριώτη!
Το 1979 αποφάσισε ότι πρέπει να φτιάξει ένα πίνακα με την Δόξα των Ψαρών για την προσωπική του συλλογή και ανέθεσε στην ζωγράφο Λ.Β.Σοφικήτη πρόεδρο της Σχολής Καλών Τεχνών και έφτιαξε ίσως τον τρίτο πίνακα ολόιδιο με ελαιογραφία και σε διαστάσεις 80 εκατοστά ύψος και 60 πλάτος και με την κορνίζα που έφτιαξε το εργαστήριο του Παναγιώτη Ιωαννίδη έχει ένα (1) μέτρο ύψος και 80 εκατοστά πλάτος…μπορεί στο παρελθόν να έχουν γίνει και άλλοι πίνακες από άλλους ζωγράφους αλλά δεν υπάρχει τέτοια καταγραφή!
Όταν πρίν λίγους μήνες τον επισκέφτηκε στο σπίτι του στον Πειραιά ο ανιψιός του σημερινός Δήμαρχος των Ψαρών και είδε την ” Δόξα των Ψαρών ” ενθουσιάστηκε και ζήτησε παρακαλώντας τον σοφό Ψαριανό γέροντα Δημήτρη Ανδριάνα να δωρίσει τον πίνακα στον Ιστορικό Δήμο των Ψαρών!
Βέβαια την λατρεία που έχει για την γενέτηρά του τα Ψαρά ήταν αδύνατον να αρνηθεί να τον περιποιηθεί καί να τον συσκευάσει και μάλιστα τοποθέτησε στο κάτω πλαίσιο πινακίδιον πού αναφέρει “προσφορά στον Ιστορικό Δήμο των Ψαρών του Δημητρίου Γ Ανδριάνα ” και να τον στείλει στον Δήμο Ψαρών!
Και εδώ μπλέκει η ιστορία γιατί οι φουρτούνες διέλυσαν την προβλήτα του λιμανιού των Ψαρών και σταμάτησε η απ’ ευθείας συγκοινωνία με πλοίο από τον Πειραιά για τα Ψαρά και δεν θέλει να τον στείλει μέσω Χίου, πρώτον για να μην χαθεί και δεύτερον να μην γίνει η μεταφορά του πίνακα σε μικρότερο πλοίο από την Χίο για να μην στραπατσαριστεί για ακόμη μια φορά η Δόξα των Ψαρών!
Και η ιστορία της “Δόξας των Ψαρών” της Εθνικής Πινακοθήκης έχει τα παρακάτω παρατράγουδα γιατί πρίν αρκετά χρόνια όταν πήγε ο Δημήτρης Ανδριάνας στην Πινακοθήκη για να θαυμάσει το έργο του Νικολάου Γύζη όπως κάθε χρόνο, ο πίνακας έλειπε και όταν πήγε στον Διευθυντή να ρωτήσει για την τύχη του πίνακα ,αυτός ήταν απών εκτός υπηρεσίας και έτσι άρχισε η αλληλογραφία και ο τότε Διευθυντής του απάντησε ότι κατά καιρούς οι πίνακες αλλάζουν και στην θέση τους μπαίνουν με σειρά προτεραιότητας άλλοι!
Και ότι η Δόξα των Ψαρών έχει μεταφερθεί στην αποθήκη…οπότε ο Δημήτρης Ανδριάνας του απάντησε για να γίνει τροφή των αρουραίων!
Αργότερα ακούστηκε ότι έγινε κλοπή στην αποθήκη της Εθνικής Πινακοθήκης και εκλάπησαν τέσσερις πίνακες και κανείς δεν γνωρίζει εάν μέσα σε αυτούς ήταν και η εξαφανισμένη από την Εθνική Πινακοθήκη η “Δόξα των Ψαρών”.
Και εγώ πονηρά σκεπτόμενος λέω και γράφω μήπως; ή Ίσως πρέπει να αναζητηθεί η τύχη του πίνακα που ξεκίνησε από την βασιλική οικογένεια στα ανάκτορα και το 1967 βρέθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη και μετά τόσα χρόνια αγνοείται …μήπως υπάρχουν εκτός από αρουραίους και αρπακτικά με μακριά χέρια;
Πάντως όταν φτιάξουν το λιμάνι στα Ψαρά η Δόξα των Ψαρών του γέροντα σοφού Δημήτρη Ανδριάνα θα κοσμήσει τον Ιστορικό Δήμο των Ψαρών!
Κατά καιρούς ο σοφός γέροντας τους έχει υποδείξει για λιμάνι την παραλία στο Αρχοντίκι που δεν την πιάνει ούτε νοτιά ούτε βοριάς και έχει μπροστά ένα νησάκι δηλαδή είναι απάνεμο χωρίς φουρτούνες και θαλασσοταραχή και έχει ξέρες ως υποθαλάσσιο έδαφος και μπορούν να γίνουν έργα με προβλήτες στέρεα και όχι αμμουδιά που είναι τοποθετημένα τα μπλόκια στο λιμάνι των Ψαρών και κάθε χρόνο σχεδόν με την θαλασσοταραχή και με την προπέλα των καραβιών φεύγει η άμμος κάτω από τα μπλόκια και βυθίζεται η προβλήτα μέσα στην άμμο με αποτέλεσμα να μην υπάρχει η θαλάσσια επικοινωνία με μεγάλα πλοία από τον Πειραιά.
Στις φωτογραφίες φαίνονται όλοι οι πίνακες και του Νικολάου Γύζη στο Προεδρικό Μέγαρο και του Δημήτρη Ανδριάνα πού θα στολίσει τον Ιστορικό Δήμο των Ψαρών!
Καλό ξημέρωμα Ελλάδα με Υγεία και Χαρά και Αισιοδοξία!
Χίος 24 Απριλίου 2021
Λευτέρης Πυκνής Μαλλιάς Καλλιμασιώτης
